Het onbekende verhaal van de dappere reddingsactie die het leven van duizenden naar Litouwen gevluchte Joden redde. De daden van consul Jan Zwartendijk maken het verhaal tot een Nederlandse Schindlers list. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ontdekt Jan Zwartendijk, de Nederlandse consul in Kaunas (Litouwen), een manier om duizenden uit Polen gevluchte Joden het leven te redden: hij voorziet hen van een visum voor Curaçao. Ze reisden daarmee met de Trans Siberië Express naar Japan, van waaruit ze zich over de hele wereld verspreidden – vrijwel allen overleefden de oorlog. In korte tijd schreef Zwartendijk koortsachtig duizenden visa uit. Jan Brokken beschrijft de lotgevallen van veel van de ontkomen Joden in een meeslepend epos, waarin een treffend beeld wordt geschetst van die wanhopige tijd. De rechtvaardigen is een les in moed, en in het maken van de juiste keuzes op het juiste moment.
Goed geschreven boek over hoe, mede dankzij een Nederlandse Consul, vele Joodse families werden gered. Ik schrijf mede, omdat zonder de medewerking van de Japanse Consul deze ’truc’ niet zou werken. Diverse geredde mensen zijn door de auteur gesproken en zij vertellen hun verhaal.
Wat lastig is, is dat Brokken regelmatig van tijd wisselt. Het ene moment bezoek je de periode 1940, en dan zit je weer vele jaren later in de huidige tijd.
Je kan de teleurstelling van de hoofdpersoon voelen als hij na de oorlog een reprimande krijgt van BZ, omdat hij niet volgens de regels heeft gehandeld. Pas vele jaren na zijn dood wordt Jan Zwartendijk door de Israëlische regering erkend als ‘Rechtvaardige onder de volkeren’, helaas laten de Nederlandse autoriteiten zich ook nu weer van de slechtste kant zien, en komt geen van de hoge heren bij deze huldiging.
